Niets is zo onvoorspelbaar als het weer. Toch lukt het meteorologen en wetenschappers om trends in het weer te signaleren. Met name over een langere termijn. Klimaatverandering is een gegeven, waar wetenschappelijk bewijs te over voor is. Een onderdeel daarvan is de opwarming van de aarde, met tot gevolg dat de gemiddelde temperatuur per jaargetijde stijgt. Dat heeft invloed op de landbouw. En dus ook op de productie van olijfolie.
Effect klimaatverandering op de olijfboom
In principe wordt er op Kreta geoogst in de maanden november t/m januari. Het is met name de eerstgenbomede maand die de laatste jaren voor meer onrust zorgt onder olijfboeren. Er zijn jaren dat er veel regenval is in de lente (wat zeer goed is voor de olijfbomen), en jaren dat het bloedheet is. Dan zijn boeren genoodzaakt wat langer te wachten met oogsten aangezien de olijven dan nog niet volgroeid genoeg zijn. Daarbij hebben de pas geplante boompjes vaak wat extra water nodig om te overleven.
Waar de bomen ook helemaal slecht tegen kunnen, is een snelle opeenvolging van verschillende weertypen. Dus de ene week kou en regen, dan weer een week volle zon. Hierdoor raken de bomen ‘verward’ en dat komt de vruchten niet ten goede. Met name Italië kampt de laatste jaren met wisselende oogsten. Zeker drie van de vijf zomeroogsten vielen slecht uit. Dit heeft gevolgen voor het aanbod en dus de prijs.
Support your locals!
Olijfbomen zijn gelukkig van nature sterke overlevers. Wanneer het volwassen bomen zijn reiken de wortels zo diep dat ze altijd genoeg water krijgen om te overleven. Het is niet voor niets dat in het Bijbelverhaal over de Ark van Noach de duif van het land terugkomt met een olijftak in haar bek. Olijfolie maakt bovendien al eeuwen onderdeel uit van de cultuur en folklore van Mediterraanse landen. Die gaat echt niet verdwijnen, maar de alarmbellen gaan wel vaker en harder rinkelen.
Is er iets dat we kunnen doen? Zeker. Bewustzijn dat klimaatverandering wel degelijk een probleem is, zou een goede eerste stap zijn voor veel mensen. Daarbij kan het geen kwaad om ‘locals’ te steunen. Daar bedoelen we lokale boeren mee, die niet leveren aan een groot merk dat diverse oliën vervolgens mengt en er een etiket op plakt.
Koop biologisch, ga op vakantie in de regio en laat je verrassen door de unieke smaak van plantaardige producten. Groothandels en grote merken overleven het wel, of niet, dat is eigenlijk niet zo interessant. Het gaat om de klassieke olijfboeren die nog zelf hun bomen verzorgen, oogsten en olijfolie persen. Die, zoals wij bij Gkazas, gewoon met de hand olijven oogsten. Door de opwarming van de aarde dreigen zij hun kostwinning en passie kwijt te raken, dat mag natuurlijk nooit de bedoeling zijn.
