Kreta is een eiland met vele gezichten. Voor onze familie voelt het elke keer weer als thuiskomen. De deuren staan open, de tafels goed gedekt en de mensen delen graag. Van een bord eten tot een fles raki of een helpende hand. Wat ons het meest raakt, is hoe sterk de gemeenschap hier is. Mensen zorgen voor elkaar. Niet omdat het moet, maar omdat het zo hoort.
Vandaag delen we het verhaal van Michalis. Een pottenbakker die alles zelf heeft opgebouwd. Geen overgenomen zaak of familiebedrijf. Al meer dan dertig jaar leeft hij dit vak met passie, trots en liefde. En dat zie je in alles terug.
Ontmoet Michalis, de pottenbakker die het allemaal zelf voor elkaar kreeg.
Michalis is vijftig jaar en maakt al sinds zijn zestiende potten. Zijn erf ligt net buiten het dorp, hierdoor heeft hij genoeg ruimte om al zijn creaties te stallen. Dat hij dit werk al een gehele tijd beoefent en liefde voor zijn werk heeft, is duidelijk te zien. Bedolven onder de klei vertelt hij:“Pottenbakken is als zingen. Je kunt een prachtige stem erven, maar dat maakt je nog geen artiest. Net zoals een kind van een beroemde lierenspeler niet automatisch talent heeft. Zonder hart, zonder meraki, kom je nergens.”
Eeuwenoude traditie, met beide benen in het nu
Pottenbakken op Kreta is een eeuwenoude traditie. Het wordt sinds de Minoïsche tijd (3000 tot 1200 v. Chr) bedreven. Echter is zijn doel niet het in ere houden van de traditie. Hij wil juist vooruit kijken. “Traditie is prachtig,” zegt hij, “maar we moeten wel met onze tijd mee. Wij combineren klassieke vormen met modern design. Dat werkt. Onze potten gaan nu de hele wereld over: naar Engeland, Zweden, Japan, zelfs naar Dubai.”
Hij benoemt het op een nuchtere toon, maar de lijst is indrukwekkend: samenwerkingen met bekende architecten, top-hotels als het Ammos Hotel op Mykonos en zelfs culturele projecten in Nederland. Voor de Culturele Hoofdstad van Europa werkte hij samen met kunstenares Danae Stratou voor een indrukwekkend werk: Upon the Earth, Under the Clouds. Meer dan duizend potten, met de hand gemaakt, leken als mensen uit de zee op te rijzen. Een beeld vol vuur, verhalen en betekenis. “Alles moest in één keer goed,” zegt Michalis. “En het lukte.”
De kracht van liefde voor je werk
Wat drijft Michalis? De liefde! Voor zijn vak, voor zijn eiland en voor het leven. “Het belangrijkste is dat je vergeet hoe laat het is,” zegt hij. “Dat je niet wil stoppen. Alsof je een kind bent dat nog één spelletje wil afmaken. Je wordt er moe van, natuurlijk, maar zodra je even rust hebt gehad, wil je meteen weer terug naar je werkbank.”
Ondanks de drukte in het hoogseizoen, een constant rinkelende telefoon en bestellingen die blijven komen, vindt hij rust in zijn werk. “Op kantoor word ik gek”, vertelt hij. “Formulieren, telefoons, geldzaken. Maar als ik werk met klei, dan is het alsof ik naar Beethoven luister.”
Natuur als gids
Zijn band met de natuur is voor Michalis belangrijk. “De natuur maakt je gelukkig,” zegt hij zacht. “Elke boom is anders, elke keer opnieuw mooi. De zee… die blijft je verwonderen. Mensen keren uiteindelijk altijd terug naar de natuur. Ook Nederlanders. Na hun pensioen vertrekken ze naar Griekenland, naar het licht, naar het leven.”
Hij gelooft dat het klimaat, de zon, de rust en het goede eten de ziel openen. “Hier filosofeer je vanzelf. Niet voor niets kwamen de oude denkers uit dit deel van de wereld. Je kunt alleen goed nadenken als je ontspannen bent.”
Kreta in zijn hart
Of hij chauvinistisch is? “Nee,” lacht hij, “ik denk dat ik gewoon objectief ben. Waar vind je zulk eten? Zulk licht? Zulke mensen?” Hij heeft veel gereisd, maar vond altijd snel zijn weg terug naar Kreta. “Als ik terugkom en ik zie onze bergen… dan zeg ik tegen mijn vrouw Maria: ‘Hier wonen de goden. Hier is het paradijs.’”
Zijn liefde voor het eiland en de mensen is overal voelbaar. “Sommige mensen vinden het ongemakkelijk, dat open en warme. Maar dat is Kreta. Dat is gevoel. En zonder gevoel functioneer ik niet,” vertelt hij met een glimlach.
De toekomst: jong talent, oude wijsheid
Michalis weet dat zijn vak bedreigd wordt. Pottenbakkers zijn zeldzaam geworden. Maar hij is hoopvol. “De volgende generatie moet het vak leren door te kijken. Door te doen. Zoals je muziek leert: eerst speel je mee, dan maak je het je eigen.”
Hij werkt steeds vaker met wijnmakers die traditionele kruiken gebruiken voor opslag, rijping en presentatie. “Sommige kruiken liggen zes maanden onder water voordat ze geopend worden. Dat maakt de wijn speciaaln en het verhaal ook.”
Wat hij jonge makers wil meegeven? “Bescheidenheid. Hoe beter je wordt, hoe bescheidener je moet zijn. Alleen zo groei je. En vergeet nooit: er is geen toverformule om iets te leren. Je moet kijken, oefenen, voelen. Je moet het wíllen.”
